انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
پیشگفتار
FA
جواد
رحیقی
پژوهشگاه دانشهای بنیادی
javad.rahighi@ipm.ir
شتابگرهای ذرات ابزار اکتشاف و نوآوری هستند. طراحی، ساخت، و استفاده از شتابگرهای ذرات در چند دههی اخیر دستاوردهای علمی و فناوری چشمگیری در پی داشته است که تأثیر آن در خدمت به جامعه انکارناپذیر است. شتابگرها در پزشکی و داروسازی به یافتن درمانهایی مؤثرتر و با عوارض جانبی کمتر کمک میکنند، با کمک به تولید رادیوایزوتوپها تشخیص بیماریها را آسانتر کرده و با فراهم کردن زمینهی پژوهش در زیستشناسی مولکولی و کشف ساختار پروتئینها و یاختههای زنده، توسعه آنتیبیوتیکهای جدید را ممکن میسازند. شتابگرها با فرآوری و تولید نیمهرساناها، تراشههای الکترونیکی مرغوبتری را به بازار میآورد، با کمک به پژوهشها در زمینهی آلایندهها و ریزگردها، آبی تمیزتر و هوایی سالمتر را برای کشور به ارمغان آورده و در باستانشناسی و باستانسنجی دستاوردهایی بیسابقه داشته است. امروزه بیش از 35 هزار شتابگر از گونههای مختلف در جهان در حال کار است که 65٪ از این تعداد در صنعت، بیش از 30٪ در پزشکی و حدود 5٪ در پژوهشگاهها و آزمایشگاههای بزرگمقیاس استفاده میشود.
با توجه به کاربردهای متنوع شتابگر در رشتههای گوناگون علمی و مهندسی، گسترش گونههای مختلف شتابگر و شناساندن کاربردهای آن به جامعهی علمی کشور میتواند افزایش تواناییهای صنعتی، بهبود قدرت اقتصادی و حتی ارتقای سطح زندگی جامعه را به دنبال داشته باشد. مراکز بزرگمقیاسِ آزمایشگاهی (Large-Scale Facilities) همواره مقصد بهترین پژوهشگران و دانشگران از سرتاسر دنیا در رشتههای گوناگون بودهاند تا در این آزمایشگاهها به پیشرفتهترین پروژههای علمی روز بپردازند. پژوهشهایی که از دل آن شرکتها و موسسات علمی درآمدزا با راهکارهایی نو زاده خواهد شد. روش مدیریت و سرمایه گذاری مالی در این آزمایشگاهها نیز البته جدید و متفاوت خواهد بود.
در این میان ایران، کشوری با جمعیتی در حدود 85 میلیون نفر و با موقعیت علمی ویژه در منطقه، در استفاده از شتابگرهای ذرات سهمی بسیار ناچیز داشته است. در حالی که در کشور ما نزدیک به 5 میلیون نفر دانشجو در 470 دانشگاه دولتی و خصوصی به تحصیل میپردازند (نزدیک به 2 میلیون نفر در رشتههای علوم پایه، مهندسی و پزشکی)، این تعداد عظیم دانشجو و پژوهشگر دسترسی ناچیزی به آزمایشگاههای شتابگر ذرات، به عنوان ابزارهایی بهروز و کارآمد برای پژوهش و نوآوری دارند. با خوشبینانهترین برآوردها در ایران تنها حدود 50 شتابگر در خدمت پژوهشها و درمانهای پزشکی، و دو یا سه شتابگر به صورت بسیار محدود در زمینههای غیرپزشکی در حال بهرهبرداری است و این در حالی است که اولین آزمایشگاهها از این نوع از بیش از 40 سال پیش در اروپا و آمریکا تاسیس شده و به صورت گستردهای مورد بهرهبرداری قرار گرفتهاند. در غیاب آزمایشگاهها و ابزارهای تجربی کافی، نسل جدید دانشگران کشور احساسی از اندازهگیری و علم تجربی نخواهند داشت. میتوان گفت مهمترین عامل این عقبماندگی در پیشبرد فناوری شتابگرها، نه ناتوانی علمی، بلکه عدم وجود شناخت و انگیزهی کافی در دانشگاهها و مؤسسات پژوهشی کشور بوده است.
باید به خاطر داشت که ظرفیت علمی موجود در ایران مورد رشک و حسد بسیاری از کشورهای پیشرفتهای است که سختافزار کافی در اختیار داشته ولی از کمبود دانشگران جوان برای بهرهگیری و ادارهی علمی این آزمایشگاهها رنج میبرند. کمتوجهی و تأخیر در برپایی طرحهای علمی زیرساختی کشور، مانند طرح چشمه نور ایران (طرح شتابگر ملی) و طرح های مشابه، فرصت جذب بهترین دانشآموختگان و دانشمندان را از کشور سلب میکند. فراموش نکنیم که با کوتاهی از فراهم کردن ابزار پژوهش و ابزار تولید (که هر دو با به کار گیری شتابگر قابل حصول است)، این قشر ارزشمند را عملا از کشور طرد میکنیم. از این رو تصمیمگیران علمی و سیاسی کشور باید خود را برای شرایط جدید علمی آماده کنند تا فرصت بینظیری که به لحاظ فراهم بودن نیروی انسانی کارآزموده و دانشآموخته در کشور در اختیار داریم از دست نرود. نیاز به یادآوری است که این فرصت برای همیشه در اختیار کشور قرار نخواهد داشت.
خوشبختانه در دهه گذشته توجه مسئولین «سازمان انرژی اتمی ایران» و «پژوهشگاه دانشهای بنیادی» جنبش قابل توجهی در جهت طراحی و ساخت شتابگرهای گوناگون و زمینههای وابسته به آن در کشور ایجاد کردهاند به طوری که هماکنون طرحهای ساخت شتابگرهای گوناگون با قدرت و سرعت در حال پیشرفت هستند. اقدام ایران به ساخت یک آزمایشگاه بزرگمقیاس ملی مانند چشمه نور ایران؛ که برای پژوهشهای بین رشتهای تدارک دیده شده است؛ یکی از این فعالیتها است که به بالا بردن سطح پژوهشها در ایران خواهد انجامید. از طرفی باید به این نکته توجه کرد که برقراری شرایط جدید سیاسی پس از رفع تحریمهای ظالمانه و زورگویانه در کشور باید بر استقلال و خودکفایی علمی و فنی کشور بیشتر تکیه کرده و از به راه افتادن سیل خریدهای بیرویه از خارج کشور پرهیز نمود.
برگزار کنندگان «دومین کنفرانس ملی شتابگرهای ذرات و کاربردهای آن» تلاش کردهاند تا تصویری دقیق و واقعی از آنچه در کشور در زمینهی ساخت و استفاده از شتابگرهای ذرات میگذرد را نشان داده، ارتباطی موثر میان پژوهشگران برقرار کرده و شرکتهای تجاری را تشویق کنند که در راستای گسترش دانش و فناوری ساخت شتابگر، پژوهشگران ایرانی را همراهی کنند. باشد که روزها و سالهای آینده، روزها و سالهای هیجانانگیزی در تولید علم و فناوری به ویژه در زمینه ساخت و استفاده از شتابگرهای ذرات در ایران گردد. بدین وسیله همه دانشجویان و دانشگران عزیز از هر گوشهی این کشور پهناور و نیز متخصصین ایرانی که در خارج از کشور در این زمینه فعالیت می کنند را به این پویش ملی دعوت میکنیم
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1244.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1244_353d95501bc97f598b4980d83bd0bde3.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
طراحی شبکه الکترومغناطیس با گسیلندگی بسیار پایین برای حلقه انبارش چشمه نورایران
151
158
FA
اسماعیل
احمدی
پژوهشگاه دانشهای بنیادی، چشمه نور ایران، تهران
i.ahmadi@ipm.ir
مسعود
جزایری
دانشکده فیزیک دانشگاه علم وصنعت ایران، تهران
جواد
رحیقی
پژوهشگاه دانشهای بنیادی، چشمه نور ایران، تهران
javad.rahighi@ipm.ir
محمود
ملا باشی
دانشکده فیزیک دانشگاه علم وصنعت ایران، تهران
فرهاد
سعیدی
پژوهشگاه دانشهای بنیادی، چشمه نور ایران، تهران
حلقههای انبارش به طور گسترده در برخورد دهندههای ذرات، حلقههای میرا کننده و چشمههای نور مورد استفاده قرار میگیرند. در حال حاضر برای افزایش هر چه بیشتر درخشندگی در چشمههای نور و برخورد دهندهها، گسیلندگی باریکههای شتاب داده شده در داخل حلقههای انبارش به طور روز افزون در حال کاهش است. در این مقاله طراحی از شبکههای الکترومغناطیسها برای حلقه انبارش چشمه نور ایران مورد مطالعه قرار گرفته که در آن گسیلندگی شبکه حلقه انبارشnm - rad م0/27میباشد. این طراحی برای انرژی متوسط 3 گیگا الکترون ولت و محیط حلقه انبارش 528 متر انجام شده است. بر اساس این طراحی تعداد فضاهای خالی برای نصب ادوات الحاقی 20 و طول هر فضای خالی برابر 7 متر میباشد.
حلقه انبارش,گسیلندگی,شبکه الکترومغناطیسها
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1245.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1245_1841a6242043e218af4a23f45057d377.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
طراحی الکترومغناطیسهای حلقه انبارش طرح چشمه نور ایران
159
167
FA
فرهاد
سعیدی
. طرح چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
saeidi.farhad@gmail.com
محمد
رزازیان
طرح چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
جعفر
دهقانی
طرح چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
اسماعیل
احمدی
طرح چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
جواد
رحیقی
طرح چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
javad.rahighi@ipm.ir
رضا
پورایمانی
گروه فیزیک، دانشکده علوم، دانشگاه اراک، اراک
طرح چشمه نور ایران یک آزمایشگاه بزرگ تابش سنکروترونی با الکترون های با انرژیGeV 3 در خاورمیانه است. حلقه انبارش چشمه نور ایران بر پایه شبکه با 5 دو قطبی کانونی ساز (BA 5) است که گسیلندگیnmrad 48/0 را فراهم میکند. حلقه انبارش دارای 100 دو قطبی، 320 چهار قطبی و 320 شش قطبی است. در این مقاله به بررسی برخی از ویژگیهای طراحی الکترومغناطیسهای حلقه انبارش پرداخته و جزییات طراحی فیزیکی آنها آورده شده است
حلقه انبارش,الکترومغناطیس,کیفیت میدان مغناطیسی,سیستم الکتریکی و خنک کاری
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1246.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1246_f447ecf83657d68f9fe2542e61e632cc.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
اندازهگیری مغناطیسی (کنترل کیفیت) الکترومغناطیس چهار قطبی نمونه حلقه انبارش چشمه نورایران
169
175
FA
یاسر
رادخرمی
طرح چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
yradkhorrami@ipm.ir
ابوالفضل
شهوه
طرح چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
فرهاد
سعیدی
طرح چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
آزمایشگاه اندازهگیری مغناطیسی از مهمترین قسمتهای آزمایشگاه تحقیق و توسعه چشمه نور ایران است. این آزمایشگاه وظیفه اندازهگیری و بررسی صلاحیت مغناطیسهای شتابگر اعم از مغناطیسهای دائمی و الکترومغناطیسها را بر عهده دارد و برای اولین بار در ایران در حال بهره برداری است. این آزمایشگاه شامل دستگاههای اندازهگیری دقیق و متناسب با نیاز سنکروترون است، از جمله این دستگاهها میتوان به میز اندازهگیری کاوشگر اثر هال، پیچه چرخان، و پیچه هلمهولتز اشاره نمود. در حال حاضر آزمایشگاه به میز اندازهگیری کاوشگر اثر هال و پیچه چرخان در آرایش غیر جبرانی مجهز شده و اندازهگیریهای مربوط به نمونههای مغناطیسهای ساخته شده در طرح میسر است. در این مقاله به بررسی نتایج اندازهگیریهای مغناطیسی چهار قطبی نمونه ساخته شده در طرح با استفاده از کاوشگر اثر هال و پیچه چرخان پرداخته و در موارد اندازهگیری خطای میدانهای چند قطبی و منحنی تحریک چهار قطبی، نتایج با هم مقایسه شدهاند.
اندازهگیری مغناطیسی,کاوشگر اثر هال,پیچه چرخان
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1247.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1247_8f1226e6fa0a9a2535a5e4a001fe510a.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
طراحی کاواک 100 مگاهرتز برای حلقه انبارش چشمه نور ایران
177
184
FA
سعید
پیرانی
چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
saeid.pirani@ipm.ir
خورشید
سرحدی
چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
وحید
مرادی
چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
بابک
کامکاری
چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
جعفر
دهقانی
چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
جواد
رحیقی
چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
javad.rahighi@ipm.ir
بر اساس نیازمندیهای حلقه انبارش چشمه نور ایران با سطح انرژی 3 گیگا الکترون ولت و جریان باریکه الکترونی 400 میلیآمپر، طراحی مفهومی سامانه بسامد رادیویی ابتدا در بسامد 500 مگاهرتز انجام شد. با توجه به سادهتر شدن ساختار کاواک در بسامد 100 مگاهرتز که امکان ساخت آن را در کشور افزایش خواهد داد و همچنین سایر مزایای کاهش بسامد رادیویی، بسامد 100 مگاهرتز به عنوان گزینه جایگزین مورد بررسی قرار گرفت که پس از بررسی کامل اثرات کاهش بسامد رادیویی بر روی مشخصات باریکه الکترونی و ماشین و مقایسه سامانه بسامد رادیویی در دو بسامد نهایتاً بسامد به 100 مگاهرتز تغییر کرد. در این مقاله بررسی و مقایسههای انجام شده برای انتخاب بسامد ارائه شده و همچنین طراحی الکترومغناطیسی و مکانیکی صورت گرفته برای کاواک 100 مگاهرتز مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
کاواک,بسامد رادیویی,حلقه انبارش,طراحی الکترومغناطیسی
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1248.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1248_ed2a82ba503c8447aeba2431af4b36d1.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
منبع تغذیه مغناطیسهای حلقه افزاینده انرژی طرح چشمه نور ایران
185
190
FA
امید
احمدی
طرح چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
احسان
یوسفی
طرح چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
eh.yousefi@ipm.ir
دنیا
شیرنگی
طرح چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
مرتضی
جعفرزاده
طرح چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
مشخصات کلی حلقه افزایش دهنده انرژی (بوستر) چشمه نور ایران شامل زمان رسیدن به مقدار نهایی انرژی ۲۵۰ میلی ثانیه و بسامد تکرار ۲ هرتز و کل موج شبه سینوسی تا این مرحله مبنای محاسبات قرار گرفته است. هر خانواده از مغناطیسهای حلقه افزاینده انرژی شامل مغناطیسهای دوقطبی، چهار قطبی و شش قطبی به صورت مستقل تغذیه خواهند شد. به منظور حفظ آهنگ عرضی و ابیراهی در دوره شتابدهی باریکه جریان مغناطیسهای چهارقطبی و شش قطبی باید به صورت بسیار نزدیکی جریان مغناطیسهای دوقطبی را دنبال نمایند. در حلقههای افزاینده انرژی، تغذیه بار با اندوکتانس زیاد، ردیابی جریان توسط مغناطیسهای چهار قطبی و شش قطبی، کاهش تغییرات جریان و داشتن یک سامانه تنظیمکننده دقیق با پهنای باند زیاد، چالشهای اصلی میباشند. به منظور پاسخگویی به الزامات مطرح شده در جهت داشتن یک سامانه تنظیم کننده سریع، داشتن یک کنترلگر کاملاً دیجیتالی لازم به نظر میرسد. منبع تغذیه ساخته شده نمونه و نتایج تست آن در این مقاله توضیح داده میشود.
مغناطیسهای حلقه افزایش دهنده انرژی,سنکروترون,منابع تغذیه
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1249.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1249_300f762abba4483781ed42d90ccfdbe4.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
مقایسه تأثیر دو مقدار گسیلندگی کم و زیاد بر تابش سنکروترونی و طراحی خطوط باریکه
191
196
FA
اعظم
غلام پورآژیر
پژوهشگاه دانشهای بنیادی، طرح چشمه نور ایران، تهران
azam.gholampour@ipm.ir
سمیه
امیری
پژوهشگاه دانشهای بنیادی، طرح چشمه نور ایران، تهران
محمد
لامعی رشتی
پژوهشگاه دانشهای بنیادی، طرح چشمه نور ایران، تهران
جواد
رحیقی
پژوهشگاه دانشهای بنیادی، طرح چشمه نور ایران، تهران
javad.rahighi@ipm.ir
در این مقاله درباره نقش دو مقدار گسیلندگی 782/3 و 674/0 نانومتر رادیان، که برای چشمه نور ایران توصیه شده بودند، بر روی خصوصیات تابشی چشمه نورهای سنکروترونی (مغناطیس خم کننده، لرزاننده و نوسان ساز) نظیر اندازه و واگرایی پرتو در محل چشمه و درخشندگی و کمیتهای مهم در طراحی خطوط باریکه نظیر سطح مقطعهای فوتونی، اندازه قطعات اپتیکی و تفکیک پذیری انرژی، بحث خواهد شد.
گسیلندگی,تابش سنکروترونی,خط باریکه
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1250.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1250_ed1a63be2761e4f563ffacfacf3c0423.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
طراحی، بهینه سازی و ساخت پمپ کندوپاش یونی
197
203
FA
غلامرضا
بذرافشان
پژوهشگاه دانشهای بنیادی (IPM) طرح ملی چشمه نور ایران
bazrafshan@ipm.ir
جواد
رحیقی
پژوهشگاه دانشهای بنیادی (IPM) طرح ملی چشمه نور ایران
javad.rahighi@ipm.ir
ناصر
وثوقی
. تهران، دانشگاه صنعتی شریف
امید
سیفی
. پژوهشگاه دانشهای بنیادی (IPM) طرح ملی چشمه نور ایران
این مقاله تأثیر پارامترهای مختلف پمپ کندوپاش یونی را براساس شبیه سازی پلاسما و کندوپاش بررسی میکند و سپس فرایند ساخت پمپ کندوپاش یونی بر اساس شبیه سازی صورت گرفته ارائه خواهد شد. انتخاب پارامترها و طراحی پمپ بر اساس محاسبات و شبیهسازیهای میدانهای الکتریکی و مغناطیسی و چگالی الکترون صورت گرفته است. چگالی الکترون نسبت به تغییرات شعاع سلول، ارتفاع سلول، ولتاژ آند و میدان مغناطیسی محاسبه و بهینه سازی شد. سرعت پمپ از جریان یونی که وابسته به چگالی الکترون است، به همراه بهره کندوپاش و احتمال جذب مولکولهای گاز تخمین زده شد و بر اساس آن، ابعاد بهینه پمپ یونی که بهترین سرعت پمپاژ را داشته باشد به دست آمد. محاسبات و شبیه سازیها نشان داد که برای ولتاژ 3600 ولت و میدان مغناطیسی 08/0 تسلا، سلول آند با شعاع 8 میلیمتر و فاصله آند و کاتد برابر با 7 میلیمتر میتوان بیشترین سرعت پمپاژ را انتظار داشت. سپس فرایند ساخت پمپ یونی بر اساس دادههای انتخاب شده از شبیهسازی و با انتخاب مواد مناسب و همچنین با تمیزکاری و پخت مناسب انجام گرفت. در پایان پس از انجام آزمایشهای صورت گرفته، دادههای شبیهسازی با دادههای تجربی مقایسه گردید.
پمپ یونی,بهره کندوپاش,نرمافزار شبیهسازی کامسول,پلاسما
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1251.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1251_9bf489d971067b12bedf512b9c1602af.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
طراحی کاواکهای تیوب شتابدهی موج ایستا برای شتابدهنده خطی الکترون6 مگاالکترون ولت
205
212
FA
سارا
زارعی
پژوهشکده فیزیک و شتابگر، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، تهران
sara_262_zarei@yahoo.com
فریدون
عباسی دوانی
دانشکده مهندسی هستهای، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
محمد
لامعی رشتی
پژوهشکده فیزیک و شتابگر، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، تهران
فرشاد
قاسمی
پژوهشکده فیزیک و شتابگر، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، تهران
در شتابدهندههای خطی الکترون کم انرژی، تیوبهای شتابدهی موج ایستای جفت شدگی جانب در مد به علت گرادیان بالای شتابدهی و حساسیت کم نسبت به خطای ساخت، کاربرد گستردهای دارند. استفاده از نرمافزارهای مختلف به منظور طراحی این نوع تیوبها در حال حاضر بسیار مرسوم است. در این مقاله مراحل طراحی کاواکهای شتابدهی و جفت شدگی برای شتابدهنده خطی الکترون با انرژی 6 مگا الکترون ولت با استفاده از کد سوپرفیش و نرمافزار کامسول شرح داده شده است. کد سوپرفیش از روش تفاضل محدود و نرمافزار کامسول از روش اجزا محدود برای حل معادلات استفاده میکند. همچنین ابعاد کاواکهای شتابدهی و جفت شدگی و حفره جفت شدگی جهت دستیابی به بسامد تشدید 5/2998 مگاهرتز و ثابت جفت شدگی 0112/0 طراحی شده است. با استفاده از نتایج این مقاله و نیز پس از طراحی مجزای درگاه تزریق توان ، زمینه ساخت تیوب شتابدهی 6 مگا الکترون ولت فراهم خواهد شد.
شتابدهنده خطی,تیوب شتابدهی,نرمافزار کامسول,کد سوپرفیش
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1252.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1252_305cf09b5b52831aba99fbcd4fc6ffe3.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
طراحی و ساخت سیستم اندازهگیری و تنظیم بسامدی کاواکهای شتابدهنده خطی ا لکترون موج رونده
213
222
FA
ساسان
احمدیان نمین
پژوهشکده ذرات و شتابگرها، پژوهشگاه دانشهای بنیادی
sasan.ahmadiannamini@gmail.com
فرشاد
قاسمی
پژوهشکده فیزیک و شتابگرها، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
فریدون
عباسی دوانی
گروه کاربرد پرتوها، دانشکده مهندسی هستهای، دانشگاه شهید بهشتی
محمد
لامعی رشتی
. پژوهشکده ذرات و شتابگرها، پژوهشگاه دانشهای بنیادی
مهیار
شیرشکن
. پژوهشکده ذرات و شتابگرها، پژوهشگاه دانشهای بنیادی
مهدی
بهرامی
. پژوهشکده ذرات و شتابگرها، پژوهشگاه دانشهای بنیادی
هدف اصلی در طراحی و ساخت شتابدهندههای خطی الکترون با بسامد رادیویی دستیابی به باریکههای الکترونی با کیفیت مطلوبتر، توان و انرژی بالاتر با صرف توان بسامد رادیویی کمتر است. راه رسیدن به این هدف انجام تحقیقات در زمینه طراحی، ساخت، اندازهگیری و تنظیم بسامدی کاواک شتابدهندهها میباشد. دانشهای بنیادی اولین تلاش ایران برای ساخت شتابدهندههای بسامد رادیویی است. در این مقاله، پس از بررسی مختصر روش ساخت، اندازهگیری و تنظیم بسامدی یک ساختار دورهای بارگذاری شده با قرص (دیسک) مورد بررسی قرار گرفته و نتایج قبل و بعد از تنظیم بسامدی به همراه جزئیات طراحی و راه اندازی سیستم مورد استفاده برای اندازهگیری اختلالی پروفایل میدان الکترومغناطیسی ارائه شده است
ساختار بارگذاری شده با قرص,امپدانس ثابت,کاواک شتابدهنده,سیستم جابهجا کننده جسم مختل کننده,روش اختلالی اسلاتر,تنظیم بسامدی
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1253.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1253_54d52c272e29f0fa7d3293a4b4a92577.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
اندازهگیری میدان الکتریکی تیوب آزمایشی ساخته شده برای یک شتابدهنده خطی الکترون موج رونده
223
231
FA
فرشاد
قاسمی
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، پژوهشکده فیزیک و شتابگرها
fsghasemi@aeoi.org.ir
فریدون
عباسی دوانی
دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده مهندسی هستهای، گروه کاربرد پرتوها
محمد
لامعی رشتی
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، پژوهشکده فیزیک و شتابگرها
ساسان
احمدیان
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، پژوهشکده فیزیک و شتابگرها
حامد
شاکر
پژوهشگاه دانشهای بنیادی، پژوهشکده ذرات و شتابگرها
هدف پروژه ساخت شتابدهنده خطی الکترون در پژوهشگاه دانشهای بنیادی، طراحی و ساخت شتابدهندهای در باند s است که تا حد ممکن اجزاء مختلف آن در ایران ساخته شود. در این پروژه برای بررسی و اطمینان بیشتر در ساخت تیوبهای نهایی، ساخت یک تیوب شتابدهی با جنس مس با مشخصات کاملاً یکسان با تیوبهای نهایی انجام گرفته است. پس از طراحی و ساخت تیوب آزمایشی این شتابدهنده، اندازهگیری آن با استفاده از روش اختلالی اسلاتر در حالت تشدید و روش استیل در حالت غیر تشدیدی انجام شده است. انطباق میدان در مدهای مختلف برای تیوب شتابدهی بعد از تنظیم با مقادیر شبیهسازی، صحت ساخت و اندازهگیری را نشان میدهد.
شتابدهنده خطی الکترون,موج رونده,روش اختلالی اسلاتر
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1254.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1254_47e298463a44dec55cd410c9a1c3acdb.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
اندازهگیریهای ماکروی کم توان بر روی نمونه اولیه تفنگ الکترونی بسامدرادیویی چشمه نور ایران
233
239
FA
آرش
صادقیپناه
چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران گروه کاربرد پرتوها، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
a.sadeghipanah@ipm.ir
خورشید
سرحدی
چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
جواد
رحیقی
چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
javad.rahighi@ipm.ir
سید امیر حسین
فقهی
گروه کاربرد پرتوها، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
حسین
قاسم
چشمه نور ایران، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران پژوهشکده ذرات و شتابگرها، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، تهران
در این مقاله، تفنگ الکترونی بسامد رادیویی سامانه پیش تزریقگر1 طرح چشمه نور ایران معرفی میشود. طراحی، ساخت نمونه اولیه و نتایج آزمایشهای ماکروی کم توان بر روی آن به تفصیل بیان میشوند. همچنین مراحل تنظیم2 بسامد نمونه اولیه تفنگ الکترونی بسامد رادیویی بر روی بسامد نوسان مورد نظر شرح داده شدهاند. نتایج این پروژه راه را برای ساخت تفنگ الکترونی بسامد رادیویی توسط صنایع داخل کشور هموار خواهد ساخت.
تفنگ الکترونی بسامد رادیویی,گسیلندگی باریکه,اندازهگیریهای ماکروی کم توان,تنظیم بسامد
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1255.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1255_32649af13f1ebaf0a21c80ca3a68a682.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
بررسی روشی جدید در تزویج توان موج رادیویی به کاواک شتاب دهندههای ذرات باردار
241
247
FA
علی محمد
پورصالح
گروه مهندسی هستهای، دانشکده علوم و فناوریهای نوین، دانشگاه اصفهان، اصفهانسازمان انرژی اتمی ایران، پژوهشگاه علوم وفنون هستهای، مجتمع پژوهشی ایران مرکزی، یزد
am.poursaleh@gmail.com
ایرج
جباری
گروه مهندسی هستهای، دانشکده علوم و فناوریهای نوین، دانشگاه اصفهان، اصفهان
حسین
خلفی
سازمان انرژی اتمی ایران، پژوهشگاه علوم وفنون هستهای، مجتمع پژوهشی ایران مرکزی، یزد
در این مقاله به بررسی و امکان سنجی یک روش جدید تزویج توان RF به کاواک شتاب دهندههای ذرات باردار از نوع موج رادیویی پرداخته شده است. در این روش یک شیار در اطراف کاواک شتاب دهنده ایجاد میشود. و مدولهای تقویت کننده ترانزیستوری موج رادیویی به صورت مستقیم به کاواک متصل میگردد. در واقع در این طرح کاواک شتاب دهنده علاوه بر نقش محفظه شتاب، به عنوان ترکیب کننده توان RF نیز عمل میکند. از مزایای این طرح عدم استفاده از تیوبهای RF و همچنین خطوط انتقال، ترکیب کنندهها و جفت کنندههای پر قدرت تزویج توان است. در این تحقیق کاواکهای استوانهای و هممحور مورد مطالعه قرار گرفت و نسبت به ساخت یک نمونه کوچک کاواک هممحور با این روش اقدام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که با استفاده از روش پیشنهادی میتوان به شتاب دهندههای موج رادیویی کم حجم، اقتصادی و ایمن دست یافت.
شتاب دهندههای ذرات باردار,تزویج توان RF,کاواک,تقویت کننده ترانزیستوری
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1256.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1256_26084a468b71e131117d8154f3bc5329.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
طراحی، ساخت و مقایسه دو ترکیب کننده توان با محفظه هممحور و استوانهای
249
253
FA
علی محمد
پورصالح
گروه مهندسی هستهای، دانشکده علوم و فناوریهای نوین، دانشگاه اصفهان، اصفهانسازمان انرژی اتمی ایران، پژوهشگاه علوم وفنون هستهای، مجتمع پژوهشی ایران مرکزی، یزد
am.poursaleh@gmail.com
ایرج
جباری
گروه مهندسی هستهای، دانشکده علوم و فناوریهای نوین، دانشگاه اصفهان، اصفهان
حسین
خلفی
سازمان انرژی اتمی ایران، پژوهشگاه علوم وفنون هستهای، مجتمع پژوهشی ایران مرکزی، یزد
یکی از روشهای مطرح ترکیب توان در سیستم RF شتاب دهندههای موج رادیویی استفاده از ساختارهای تشدیدی است. در این ساختار، ساخت ترکیب کننده یا تقسیم کننده توان با استفاده محفظه هممحور یا محفظه استوانهای حائز اهمیت میباشد. در این تحقیق دو ترکیب کننده در یک باند بسامدی طراحی و ساخته شده و نتایج آن با هم مقایسه شده است. نتایج حاصل از تستهای عملی ضمن تایید نتایج حاصل از شبیهسازی نشان داد که ترکیب کننده توان با استفاده از محفظه هممحور نسبت به محفظه استوانهای دارای ابعاد کمتر و همچنین قابلیت تنظیم راحتتری است، و برای استفاده در سیستم RF شتاب دهندههای موج رادیویی مناسبتر میباشد.
ترکیب کننده توان RF,محفظه هممحور,محفظه استوانهای,شتاب دهنده موج رادیویی
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1257.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1257_a0f69f50f90750be6b2df390e825bc22.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
ساخت و اندازهگیری مشخصات یک تیوب شتاب دهنده خطی باند X
255
261
FA
حسین
فرهنگ
شرکت گسترش کاربرد باریکه الکترون
microwave@ebad-group.ir
محمد
فرهمندزاد
شرکت گسترش کاربرد باریکه الکترون
محمد
بردهگر
شرکت گسترش کاربرد باریکه الکترون
جلیل
گودرزی
شرکت گسترش کاربرد باریکه الکترون
احمدرضا
محمد
شرکت گسترش کاربرد باریکه الکترون
نظر به چالشهای موجود در بحث ساخت و اندازهگیری مشخصات الکترومغناطیسی تیوب شتاب دهنده، در این مقاله ابتدا ملاحظات ساخت کاواکها شامل چهار پارامتر اصلی جنس کاواک، انطباق ابعادی، صافی سطح و هم محوری کاواکها مورد بررسی قرار گرفته است. سپس با در نظر گرفتن ملاحظات مشخصات الکترومغناطیسی، نتایج ساخت کاواکها به همراه روش اندازهگیری بسامد تشدید و ضریب کیفیت آن ارائه شده است. در گام بعدی با طراحی ساختارهای نگهدارنده، تستهای نظیر پیستون اتصال کوتاه جهت اطمینان از بسامد تشدید صورت گرفته است. در گام نهایی نیز بعد از لحیمکاری کاواکها تست کشش گوی جهت اندازهگیری و تنظیم نهایی شکل میدان صورت گرفته است.
ساخت,کاواک باند X,کشش گوی,شتاب دهنده خطی
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1258.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1258_eec8ccf956b9a74a2da21115ed224f77.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
تمرکز پرتو الکترونی در میدان مغناطیسی یک منبع تبخیر پرتو الکترونی خمیده
263
268
FA
مصطفی
سلحشور
گروه پژوهشی فناوری خلأ، سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف، تهران
salahshoor@jdsharif.ac.ir
علی اصغر
زواریان
گروه پژوهشی فناوری خلأ، سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف، تهران
فاطمه
حافظی
گروه پژوهشی فناوری خلأ، سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف، تهران
در این مقاله، ابتدا لایه نشانی در خلأ با استفاده از منبع تبخیر پرتو الکترونی بررسی و نقش میدان مغناطیسی در عملکرد آن تبیین شده است. پس از آن، توزیع میدان مغناطیسی ناشی از پیکربندی اجزای مغناطیسی یک نمونه منبع تبخیر تجاری با تفنگ پرتو الکترونی با چرخش 270 درجه (ساخت سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف)، به وسیله نرمافزار المان محدود ANSYS شبیه سازی شده است. صحت نتایج شبیه سازی از طریق مقایسه با نتیجه اندازه گیری میدان مغناطیسی توسط کاوشگر اثر هال ارزیابی گردید. علاوه بر این، با استفاده از قابلیت نرمافزار برای ردیابی پرتو، قدرت عدسی مغناطیسی این سامانه برای تمرکز پرتو الکترونی مورد بررسی قرار گرفت. مکان پیش بینی شده برای پرتو در محل هدف، تطابق بسیار خوبی با مشاهدات تجربی دارد.
پرتو الکترون,عدسی مغناطیسی,تبخیر در خلأ
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1259.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1259_4d84059e72b3160fee6094c1dfd15866.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
تطبیق پذیری باریکه -H در قسمت انرژی پایین و متوسط ماشین Linac4 در سرن
269
277
FA
معصومه
یارمحمدیسطری
پژوهشکده ذرات و شتابگرها، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، بزرگراه ارتش، تهران 2. سرن، ژنو، سوئیس
masoomeh.yarmohammadi.satri@cern.ch
محمد
لامعیرشتی
1. پژوهشکده ذرات و شتابگرها، پژوهشگاه دانشهای بنیادی، بزرگراه ارتش، تهران
Linac4 ماشین شتاب دهنده خطی تحت ساخت در سرن است که H- را تا MeV 160 شتاب میدهد و در آینده نزدیک به عنوان تزریق کننده مجموعه ساختار شتابدهی پروتون در سرن، جانشین Linac2، خواهد شد. Linac4 تشکیل شده است از: چشمه یونی با انرژی keV45، بخش انتقال دهنده باریکه انرژی پایین، LEBT و شتاب دهنده RFQ با بسامد MHz 2/352 که باریکه را تا انرژی MHz3 شتاب میدهد. سپس انتقال دهنده باریکه با انرژی متوسط، MEBT، قرار دارد که بخش قسمت کننده باریکه را شامل میشود و در تونل Linac4 نصب و باریکه آن راه اندازی شده است. LEBT شامل دو سیملوله و جعبه اندازهگیری است. MEBT از سه کاواک موج رادیویی و 11چهار قطبی مغناطیسی تشکیل شده است که وظیفه انتقال و تطبیق دادن باریکه خروجی از چشمه یونی، با حفظ ترتیب، بهRFQ و DTL را اجرا میکند. در این مقاله فرایند تطبیق پذیری باریکه H-، خروجی از چشمه یونی keV45 به RFQ و باریکه MeV3 بهDTL ارائه شده است. فاز راه اندازی باریکه در MEBT با اندازهگیری گسیلندگی باریکه آماده برای تزریق به DTL با گسیلندگیمتر از نوع شکاف- شبکه که در ادامه MEBT نصب شده بود، تکمیل شد.
Linac4,تطبیق پذیری باریکه,LEBT,MEBT,سیملوله,چهار قطبی مغناطیسی,کاواک موج رادیویی
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1260.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1260_0efd66bd3ea6f2692610a37ad5d94a61.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
استفاده از شتابگر الکترونی MeV 10 برای تولید تابش چرنکوف درناحیه پرتوایکس نرم
279
287
FA
عباس
احمدی
گروه مهندسی هستهای، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر
ahmadi.abbas1977@gmail.come
کامران
احمدی
دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه تهران، تهران
شکوفه
خالقی
باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر
تابش چرنکوف هنگام حرکت ذرات باردار نسبیتی در یک محیط مادی با ضریب شکست بزرگتر از یک به وجود میآید. اگر چه ضریب شکست مواد در ناحیه پرتو ایکس در حالت کلی کوچکتر از یک است، اما در نزدیکی لبههای جذب اتمی ضریب شکست مواد میتواند بزرگتر از یک شود و تابش چرنکوف در ناحیه پرتو ایکس نرم با پهنای باند بسیار باریک تولید شود. در این مقاله، توزیع طیفی- زاویهای و ویژگیهای تابش چرنکوف در ناحیه پرتو ایکس به دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان میدهند که با استفاده از شتابگرهای الکترونی با انرژی حدود 10 MeV و با چگالی جریان متوسط 20mA/mm2 و با انتخاب ورقههایی از مواد مختلف با ضخامت چند میکرومتر، میتوان باریکه پرتو ایکس تکفام با شدتی در حدود 10-4 ph/el در محدوده انرژی eV 50 تا keV 1 تولید کرد. این چشمه نوین پرتو ایکس نرم، به دلیل درخشندگی زیاد و تکفام بودنش میتواند در میکروسکوپی پرتو ایکس نرم، طیف سنجی فوتوالکترون، آنالیز عناصر بسیار کم مقدار و دیگر زمینههای تحقیقاتی مورد استفاده قرار گیرد.
شتابگر الکترونی,تابش چرنکوف,پرتو ایکس نرم
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1261.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1261_d9a0e6dee32882eab08928c495964040.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
بررسی تابش کانالی از بلورهای الماس به منظور تهیه پرتو X تک انرژی درشتاب دهنده خطی الکترون ELBE
289
292
FA
بهنام
آزادگان
گروه فیزیک دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار
azadegan@hsu.ac.ir
آزمایشهای تابش کانالی الکترون در شتاب دهنده خطی الکترون ELBE در مؤسسه تحقیقاتی روزندورف درسدن آلمان انجام شده است. هدف از انجام این سری از آزمایشها تلاش برای بهینه کردن بهره تابش و پهنای خطوط طیفی به منظور کاربرد تابش کانالی در تهیه پرتو X تک انرژی بوده است. بلورهای الماس با توجه به دمای دبای بالا و رسانندگی گرمایی بالایشان میتوانند در جریانهای الکترون نسبتا بالا به کار برده شوند. آزمایشهای تابش کانالی از صفحه (110) در انرژیهای الکترون 14،6، 17، 30 و 34 مگا الکترون ولت با استفاده از بلورهای الماس با ضخامتهای 42،5، 102، 168 و 500 میکرومتر انجام شدهاند. این نتایج منجر به نصب یک چشمه پرتو X در شتاب دهنده خطی الکترون ELBE شده است. باریکه الکترون با میانگین جریان تا 200 μA اجازه میدهد تا نرخ فوتون به
1- s1010 تا 1- s1011 بر 10 % پهنای باند برسد. انرژی فوتون میتواند با تغییر انرژی باریکه الکترون تنظیم شود. تک انرژی کردن تابش کانالی و حذف تابش ترمزی زمینه با به کار بردن پراش پرتو X در یک بلور گرافیت بررسی شده است.
تابش کانالی,پرتو X,بلور الماس
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1262.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1262_1efb04ba39f3c0def8409b7c434ba8e0.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
شتاب الکترون در برهمکنش با پالس لیزری نامتقارن
293
298
FA
مینا
اخیانی
پژوهشکده لیزر و پلاسما، دانشگاه شهید بهشتی، اوین، تهران
محمد
رضایی پندری
پژوهشکده لیزر و پلاسما، دانشگاه شهید بهشتی، اوین، تهران
فاضل
جهانگیری
پژوهشکده لیزر و پلاسما، دانشگاه شهید بهشتی، اوین، تهران
علیرضا
نیکنام
پژوهشکده لیزر و پلاسما، دانشگاه شهید بهشتی، اوین، تهران
رضا
مسعودی
پژوهشکده لیزر و پلاسما، دانشگاه شهید بهشتی، اوین، تهران
r-massudi@sbu.ac.ir
در این مقاله شتاب الکترون در برهمکنش با میدان پالس لیزری مورد بررسی قرار میگیرد. به منظور محدود کردن ناحیه برهمکنش الکترون با پالس، که لازمه دستیابی به شتاب است، روش جدیدی مبتنی بر تزریق الکترون در قله زمانی پالس ارائه میشود. در این روش الکترون از یک منبع پلاسمایی تولید شده و با استفاده از میدان مغناطیسی به مسیر باریکه لیزر هدایت میشود و لحظه برهمکنش آن با پالس لیزری برای بیشترین بهره تنظیم میگردد. همچنین وابستگی بهره الکترون به طول و فاز اولیه پالس و زاویه تزریق الکترون مطالعه و مقادیر بهینه آنها به دست آمده است.
پالس لیزری نامتقارن,شتاب,الکترون
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1263.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1263_71a3c6d22736e6217f1fb3fda63a5168.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
طراحی، شبیهسازی و ساخت یک نمونه اتاقک گازی پرتو ایکس حساس به موقعیت
299
306
FA
هاله
کرمی
گروه فیزیک، دانشکده علوم، دانشگاه شیراز، شیراز
مرتضی
جعفرزاده خطیبانی
پژوهشگاه دانشهای بنیادی، طرح چشمه نور ایران گروه فیزیک، دانشکده علوم، دانشگاه سیستان و بلوچستان، سیستان و بلوچستان
m_jafarzadeh@ipm.ir
جواد
رحیقی
پژوهشگاه دانشهای بنیادی، طرح چشمه نور ایران
javad.rahighi@ipm.ir
زهره
کارگر
گروه فیزیک، دانشکده علوم، دانشگاه شیراز، شیراز
در این مقاله یک اتاقک پرتو ایکس حساس به موقعیت در یک بعد، که مبتنی بر روش چند سیمی و خطوط تأخیر دهنده سیگنال، طراحی، شبیهسازی و ساخته شده است، تشریح میشود. این نوع از اتاقکها عموماً در تصویر برداری پرتو ایکس نرم مورد استفاده قرار میگیرد و به سهولت قابل تعمیم به دو بعد هستند. قدرت تفکیک مکانی این اتاقک اندازهگیری شد.
اتاقک پرتو ایکس,خطوط تأخیر
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1264.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1264_11cd4d1a818ab94663612b79a55671c1.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
تفنگ الکترونی با باریکه پهن: رویکردی تجربی
307
311
FA
بهزاد
یداله زاده
پژوهشکده فیزیک و شتابگرها، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، تهران، ایران
byadollah@aeoi.org.ir
امیدرضا
کاکویی
پژوهشکده فیزیک و شتابگرها، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، تهران، ایران
وحید
فتح اللهی
پژوهشکده فیزیک و شتابگرها، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، تهران، ایران
محمد
فرمهینی فراهانی
پژوهشکده فیزیک و شتابگرها، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، تهران، ایران
مرتضی
اسمعیلی نوجهدهی
پژوهشکده فیزیک و شتابگرها، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، تهران، ایران
شتاب دهندههای پردهای الکترون یکی از انواع شتاب دهندههای الکترون کم انرژی میباشند. این شتاب دهندهها در بسیاری از صنایع مختلف مانند چاپ، پوششدهی، بسته بندی جهت بهبود کیفیت محصول ضمن کاهش ترکیبات آلی فرار به منظور حفاظت از محیط زیست، نقش مهمی دارند. گسیلنده الکترون این نوع شتاب دهندهها یکی از مهمترین قسمتهای آن است. در این قسمت برای تولید باریکه الکترونی پهن با توزیع یکنواخت، از کاتدهای چند فیلمانی و ساختار توری که به صورت مجتمع داخل نگهدارنده فیلمان قرار میگیرند، استفاده میشود. در مقایسه با کاتد تک فیلمانی، کاتدهای چند فیلمانی از نظر گسترش عرضی و یکنواختی باریکه الکترونی در ارجحیت هستند. یکی از مشکلات مهم و اساسی در این نوع گسیلندههای الکترونی، تغییر شکل دادن فیلمانهای خطی در اثر انبساط حرارتی میباشد. در این کار پژوهشی، هدف طراحی و ساخت سیستم مکانیکی مناسب نگهدارنده فیلمانها برای حفظ شکل و موقعیت اولیه آنها در هنگام گرم شدن میباشد. در ادامه تغییرات جریان الکترونهای گسیلی با ولتاژ اعمالی به آند (در دمای ثابت کاتد) و همچنین تغییرات جریان الکترونهای گسیلی با جریان عبوری از فیلمان در ولتاژ ثابت آند بررسی شد.
شتاب دهنده الکترون,باریکه پهن,فیلمان تنگستن,انبساط حرارتی
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1265.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1265_a83d756889ee8bc95facee91f7bf61d9.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
شبیهسازی شتاب دهنده پرتو درمانی حین عمل LIAC به همراه اپلیکاتور شکل دهنده باریکه بااستفاده از محاسبات مونتکارلو
313
320
FA
نعمتالله
حیدرلو
گروه پرتوپزشکی، دانشکده مهندسی هستهای، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
حمیدرضا
باغانی
گروه پرتوپزشکی، دانشکده مهندسی هستهای، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
hamidreza.baghani@gmail.com
سید محمود رضا
آقامیری
گروه پرتوپزشکی، دانشکده مهندسی هستهای، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
سید ربیع
مهدوی
گروه فیزیک پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران
پرتو درمانی حین عمل با استفاده از الکترون یکی از روشهای پرتو درمانی است که در طی یک جلسه با اعمال دز زیاد به بیمار و در حین جراحی صورت میپذیرد. یکی از اپلیکاتورهایی که اخیراً در این روش مورد استفاده قرار میگیرد، اپلیکاتور شکل دهنده باریکه است که کاربرد قابل توجهی در درمان تومورهای بزرگ دارد. در این پژوهش خصوصیات دزسنجی باریکه الکترون حاصل از شتاب دهنده پرتو درمانی حین عمل LIAC به همراه این اپلیکاتور با استفاده از شبیهسازی مونت کارلو توسط کد MCNP < /span> مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل نشان داد که باریکه الکترون حاصل از اپلیکاتور شکل دهنده باریکه از خصوصیات دزسنجی مطلوبی برخوردار است، به طوری که میتوان این اپلیکاتور را برای استفاده در مقاصد بالینی مد نظر قرار داد. به علاوه توافق مطلوب میان نتایج حاصل از شبیهسازی و اندازهگیری عملی، استفاده از روش مونت کارلو را برای تعیین پارامترهای دزسنجی باریکه الکترون پرتو درمانی حین عمل مورد تائید قرار میدهد.
پرتو درمانی حین عمل,اپلیکاتور شکل دهنده باریکه,شبیهسازی مونت کارلو,شتاب دهنده اختصاصی LIAC
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1266.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1266_b39ed2c2fad425b340daf176886e5d2a.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
کاهش آلایندههای NOx و SOx در واحدهای صنعتی با استفاده ازشتاب دهنده الکترون
321
329
FA
حامد
نــوری
شرکت توسعه کاربرد پرتوها، سازمان انرژی اتمی ایران
امیرحسین
میردامادی
شرکت توسعه کاربرد پرتوها، سازمان انرژی اتمی ایران
سید عبدالمهدی
آقایان
شرکت توسعه کاربرد پرتوها، سازمان انرژی اتمی ایران
shalpoy@yahoo.com
فناوری شتابدهندههای باریکه الکترونی طی سالهای گذشته در کاربردهای زیست محیطی پیشرفتهای قابل توجهی داشته است. از جمله کاربردهای زیست محیطی شتابدهندههای صنعتی، پاکسازی گازهای تولیدی تأسیسات صنعتی از اکسیدهای نیتروژن و گوگرد (NOx ,SOx) میباشد. گازهای حاصل از احتراق ذغالسنگ، نفت، گاز طبیعی و... که در نیروگاههای برق، پالایشگاهها و کارخانههای صنعتی تولید میشوند، شامل مقادیر بالایی از این اکسیدها بوده که در اغلب موارد بیش از حد مجاز است. پاکسازی به روش پرتودهی، شامل اضافه کردن مقادیری آمونیاک به گازهای خروجی و پرتودهی از طریق باریکه الکترونی شتابدهنده است. پرتودهی، رادیکالهایی را تولید میکند که با SOx و NOx مجدداً واکنش انجام داده و اسیدهای مربوطه شکل میگیرد. با وجود آمونیاک این اسیدها به آمونیوم سولفات ((NH4)2SO4) و آمونیوم نیترات (NH4NO3) تبدیل میشوند و از طریق تهنشین کنندههای الکترواستاتیکی جمعآوری و به عنوان کود شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرند. بررسی فرایند تصفیه گازهای آلوده توسط باریکه الکترونی و همچنین جایگاه شتابدهنده الکترون در واحدهای صنعتی آلاینده محیط زیست در ایران میتواند راهکار مناسبی جهت بر طرف سازی این معضل زیست محیطی باشد.
شتابدهنده ذرات,پرتو الکترونی,آلایندههای SOx و NOx
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1267.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1267_d2b6ad4c2d7c34d320ca79881c9fdb46.pdf
انجمن فیزیک ایران
ناشر:
دانشگاه صنعتی اصفهان
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
2345-3664
17
2
2019
11
26
بهینهسازی بازتابش آینههای نانو - چند لایهای متناوب پرتو ایکس در سه انرژی لبه جذبTi-Kα و Co-Kα و Cr-Kα
331
336
FA
حسن
قویدل
دانشکده مهندسی انرژی دانشگاه صنعتی شریف، تهران
حسین
خسروآبادی
دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف، تهران . شتابدهنده سزامی، الان، اردن
hossein.khosro@sesame.org.jo
محمد
اتوکش
دانشکده مهندسی انرژی دانشگاه صنعتی شریف، تهران
در این مقاله یک روش ساده برای بهینهسازی بازتابش آینههای نانو- چند لایه متناوب پرتو ایکس در سه انرژی Ti-Kα و Co-Kα وCr-Kα برای رسیدن به بیشترین بازتابش بر اساس روش ضخامت یک چهارم- موج1 (QW) ارائه شده است. در این روش اگر ضخامت لایهها مضرب فردی از ضخامت QW باشند، پرتوهای ایکس خروجی تداخل سازنده انجام میدهند و در این حالت در منحنی بازتابش یک قله به نام قله براگ خواهیم داشت. ضخامت QW به زاویه و انرژی پرتو ورودی وابسته است. برای چند آینه نانو- چند لایه دلخواه در انرژیهای مذکور و با تغییر زاویه از 5/0 تا 8 درجه ضخامت QW برای لایهها تعیین شد و بازتابش قله براگ در تمام زوایا با استفاده از نرم افزار IMD به دست آمد. با رسم منحنی بازتابش قلههای براگ بر حسب زوایای مورد نظر، بیشترین بازتابش به دست میآید.
بازتابش پرتو ایکس,آینه نانو- چندلایهای,روش یک چهارم موج
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1268.html
https://ijpr.iut.ac.ir/article_1268_cb570eb4ec885d0907130f480bff7602.pdf