2024-03-28T22:39:18Z
https://ijpr.iut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=100
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
1682-6957
1384
5
4
نانوترمودینامیک در رویکرد پتانسیل فروبخش
روحاله موسوی
هاشم رفیعی تبار
کلیه قوانین و روابط موجود در ترمودینامیک کلاسیک, برای دستگاههای ماکروسکوپی که حد ترمودینامیکی در آنها صادق است تدوین شده اند. این روابط برای دستگاههای به اندازه کافی کوچک, از قبیل نانو ساختارها, که اندازه دستگاه مستقیما بر روی خواص آن موثر است, به چالش کشیده می شوند و مفاهیم فزونوری و نافزونوری بودن خواص تعریف معمول خود را از دست می دهند. در این نوشته, چالشهای موجود در ترمودینامیک دستگاههای کوچک, یا نانوترمودینامیک را بیان کرده و با استفاده از روش پیشنهادی هیل در بررسی ترمودینامیک دستگاههای کوچک, رویکرد پتانسیل فروبخش را معرفی نموده و مفهوم این مقوله را به تفصیل آورده ایم. سپس روابط اساسی نانوترمودینامیک را با یک مبنای منطقی به دست آورده و خواص ترمودینامیکی دستگاه کوچک را برای محیط NVT به دست آورده ایم.
ترمودینامیک کلاسیک
دستگاه نانومتری
نانوترمودینامیک
پتانسیل فروبخش
2019
11
26
163
177
https://ijpr.iut.ac.ir/article_660_abbf9d67feb900ad17fb0c24d2284ad2.pdf
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
1682-6957
1384
5
4
یادداشتی بر دوگانی AdS/CFT
الهام بیگلر
فرهنگ لران
در این مقاله دوگانی نظریه های میدان در فضاهای Rd+1 و AdSd+1 اقلیدسی را برای میدانهای آزاد نرده ای و برداری بررسی می کنیم. در مورد میدانهای نرده ای, نگاشت یک به یک بین میدانهای نرده ای بی جرم با جفت شدگی همدیس در دو فضا را مرور می کنیم. در مورد میدانهای برداری نشان می دهیم که چنین نگاشتی تنها در چهار بعد برقرار خواهد بود. با استفاده از این نگاشتها و همدیسی فضای AdSd+1 اقلیدسی و نیم فضای Rd+1 یک تعبیر از تطابق AdS/CFT بر حسب رابطه ای بین جوابهای معادله حرکت و مقدارهای اولیه آنها ارایه می کنیم.
دوگانی AsS/CFTنظریه میدان در ابعاد بالاتر
2019
11
26
179
186
https://ijpr.iut.ac.ir/article_661_3c0b250dbb7ff259c68965c3e8607b91.pdf
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
1682-6957
1384
5
4
بررسی اثر صحیح کوانتومی هال در سیستمهای دارای ناخالصی به روش تبدیل پیمانهای در حضور نقطههای کوانتومی
سعیده رمضانی ثانی
آرش فیروزنیا
عبدالله مرتضی علی
محمدرضا سرکردهای
در این مقاله اثر صحیح کوانتومی هال با اعمال ناخالصی, به دو صورت تابع دلتای دیراک و تابع گوسی به روش تبدیل پیمانه ای بررسی شده است. در حضور این ناخالصیها, ترازهای لاندائو به دو دسته ترازهای گسترده و جایگزیده تبدیل شده و پله هال ایجاد می گردد. در ادامه یک ناخالصی به صورت نقطه کوانتومی به سیستم دارای ناخالصی, اضافه می شود و مشاهده می گردد که افزایش پهنا و ارتفاع نقطه کوانتومی در جهت از بین بردن پله عمل می کند و در نهایت اثر کوانتومی هال محو می شود. نتایج محاسبات عددی در این مقاله, بیان لافلین را در توجیه اثر کوانتومی هال تایید می کند.
سیستمهای مزوسکوپیک
اثر کوانتومی هال
تبدیل پیمانهای
نقطه کوانتومی
2019
11
26
187
195
https://ijpr.iut.ac.ir/article_662_415d72350a8ab4942ab45d7181833b07.pdf
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
1682-6957
1384
5
4
ترابرد نوترون، الکترون و فوتون در ساچمههای ICF در حالت اشتعال جرقهای و اشتعال سریع
اکبر پروازیان
افشین اخوت
استفاده از انرژی همجوشی به روش لختی (ICF) در چند دهه گذشته بسیار مورد توجه محققین بوده است. برای بالا بردن بهره انرژی در این روش, طراحیهای گوناگونی صورت گرفته است. روش متداول اشتعال مستقیم یا جرقه ای و روش اشتعال سریع ساچمه های سوخت بررسی می گردد. ترابرد نوترونها, الکترونها و فوتونها برای هر دو حالت در چند نمونه ساچمه حاوی ترکیبات مختلف برلیم و لیتیم محاسبه و مقایسه می شوند. استفاده از باریکه های یونی پر انرژی برای متراکم سازی مقدار کمی مخلوط دوتریم- تریتیم درون یک ساچمه کروی بهره انرژی نسبتا بالایی را به دست می دهد. در این کار با بررسی رفتار نوترونهای حاصل از همجوشی در لایه های اطراف سوخت, گرمادهی نوترون به این مواد که برلیم و لیتیم انتخاب شده است با استفاده از روش مونت کارلو و کد MCNP محاسبه گردیده است. مشاهده می شود که مقدار قابل توجهی از انرژی نوترون صرف گرم نگه داشتن این لایه ها می شود که منجر به انبساط این نواحی و متراکم نگه داشتن عناصر ناحیه سوخت و تسریع در انجام برهم کنشها و در نتیجه بالا بردن بهره انرژی در این ساچمه ها می گردد. با انجام محاسبات نتیجه می شود برلیم بهتر از لیتیم در انجام این کار موثر است. همچنین در یک بررسی مقدماتی ترابرد الکترونهای نسبیتی که در روش اشتعال سریع مورد توجه هستند در ساچمه های نمونه محاسبه و میزان گرمادهی آنها به سوخت D-T و لایه های برلیم داخل ساچمه حساب می گردد. در حالی که ناپایداری هیدرودینامیکی در روش اشتعال جرقه ای مشکل اصلی بهره انرژی آن است, روش اشتعال سریع جایگزین مناسبی برای همجوشی به روش لختی است.
همجوشی
ساچمه
یون سنگین
روش لختی
اشتعال مستقیم
اشتعال سریع
سوخت D-T
بهره انرژی
2019
11
26
197
212
https://ijpr.iut.ac.ir/article_663_333ea6ce940828d44554bf1ecca8d4c7.pdf
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
1682-6957
1384
5
4
نقش امواج درونی در ایجاد ساختار لایهای در جریانهای تبادلی شناوری بین دو حوضه دریایی بسته (حوضههای جنوبی و میانی خزر)
علی اکبر بیدختی
اشرف السادات شکرباغانی
ساختارهای لایه ای در محیطهای دریایی همواره مورد توجه اقیانوس شناسان قرار داشته است. عامل ایجاد این ساختارها به پدیده هایی همانند پخش دوگانه, امواج درونی و اختلاط مدوله شده تلاطمی نسبت داده شده است. در این مقاله با بررسی ساختارهای قایم دما, شوری و چگالی در قسمتهای میانی دریای خزر ساختارهای لایه ای به وضوح آشکار می شود. همین طور با مطالعه کنتورهای هم کمیت این خواص فیزیکی, وجود ساختارهای منظم که معرف امواج درونی ناشی از جریان تبادلی بین دوحوضه که در اثر گرادیانهای افقی چگالی (معمولا از حوضه شمالی به جنوبی) به وجود می آیند, مشهود است. عدد فورود این جریان حدود یک (Fr»1) می باشد. امواج درونی ایجاد شده دارای طول موجی در حدود 200 کیلومتر و با توجه به سرعت جریان گرانشی حدود 0.2 متر بر ثانیه, دارای بسامدی معادل ω»uk» 10-5 s-1 هستند. بنابراین جز امواج درونی - اینرسی (متاثر از اثر کوریولیس) می باشند. مدهای بهنجار این امواج, با توجه به اینکه Fr»1 است, دارای ساختار شبه مانا هستند و می توانند جبهه جریان ورودی از خزر شمالی به خزر جنوبی را چین داده و ساختار لایه ای کنند [1]. ضخامت لایه های ایجاد شده حدود 10-20 متر است, که با مشاهدات همخوانی خوبی دارد. نسبت چگالی (Rρ) در این آبها اغلب منفی است. این مطلب به این معنی است که فرآیند پخش دوگانه باید خیلی کم رخ دهد. بنابراین ایجاد ساختار لایه ای از این طریق احتمالا کم است.
امواج درونی
ساختار لایهای
گردش ترموهالاین
دریای خزر
2019
11
26
213
224
https://ijpr.iut.ac.ir/article_664_627ce3cf47c452f51d821dc7e2ce0276.pdf
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
1682-6957
1384
5
4
جوابهای سالیتونی در پلاسمای سه مؤلفهای یون - الکترون- پوزیترون
پروین اسلامی
محسن سربیشهای
مرضیه متقیزاده
در این مقاله ابتدا شرایط وجود جوابهای سالیتونی را در پلاسمای یون – الکترون - پوزیترون بررسی می کنیم. سپس به ارایه نتایج تاثیر افزایش پوزیترون روی مشخصات موج سالیتونی می پردازیم. همچنین پس از تحقیق پایداری جوابهای سالیتونی کم - دامنه تحول زمانی این امواج را در عبور از مرز دو محیط پلاسمایی که در چگالی پوزیترون یا نسبت دمای پوزیترون به الکترون متفاوت می باشند, بررسی می کنیم.
سالیتون
پلاسما
2019
11
26
225
234
https://ijpr.iut.ac.ir/article_665_557f242eddece4e7f7a6dec7941e1a8c.pdf
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
1682-6957
1384
5
4
خواص ساختاری، الکتریکی و مغناطیسی منگنایتLa1-xCaxMnO3
علی باقر رستم نژادی
مهدی صفا
منگنایت ها یک زیر شاخه جدید از فیزیک ماده چگال است که دارای مفاهیم فیزیکی زیاد و کاربردهای فراوان است. در این تحقیق به بررسی خواص ساختاری, الکتریکی و مغناطیسی یک سری از منگنایت La1-xCaxMnO3 , LCMO, به ازای 0.5, 0.4, 0.3, 0.2, x=0.1 پرداخته شده است. مشاهده شد که ساختار بلوری این منگنایت در دمای اتاق و در آلایشهای کوچک, راست گوشه است و با افزایش مقدار آلایش, ثابتهای شبکه کاهش می یابند و ساختار بلوری به سمت چارگوشی پیش می رود. همچنین افزایش مقدار آلایش باعث القای فاز فلزی در دماهای پایین و گذار فاز عایق - فلز می شود که دمای این گذار فاز تا آلایش x=0.4 تقریبا بر دمای کوری نمونه ها منطبق است. با افزایش مقدار آلایش تا 0.5 دمای گذار فاز عایق - فلز و دمای کوری نمونه ها ابتدا افزایش و سپس کاهش می یابد. در آلایشهای 0.1 و 0.2 و در دمای حدود 90K, گذار فاز از حالت بی نظم به حالت منظم شده بار الکتریکی رخ می دهد. در نهایت با یک پیشنهاد به تحلیل گذار فاز عایق - فلز و انطباق دمای آن بر دمای کوری پرداخته می شود.
مغناطو مقاومت فوقالعاده بزرگ
منگنایتها
گذار عایق - فلز
پذیرفتاری مغناطیسی
2019
11
26
235
241
https://ijpr.iut.ac.ir/article_666_4f30e240af269702040d417f7cb184fd.pdf
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
1682-6957
1384
5
4
باز توزیع ناخالصی آرسنیک (As) در رشد گرمایی و سرعت رشد اکسید سیلیسیم
داود آقا علیگل
علی باقیزاده
داریوش فتحی
در این مقاله نحوه باز توزیع ناخالصی آرسنیک و تاثیر آن را بر روی سرعت رشد اکسید سیلیسیم که به روش اکسیداسیون گرمایی )در دمای 900C° و با استفاده از بخار آب( رشد داده شده است بررسی می کنیم. ناخالصی آرسنیک به وسیله کشت یونی با انرژی 100keV در نمونه سیلیسیم با جهت بلوری (100) کاشته شده و اثر ناخالصی آرسنیک با غلظتهای 2×1016As+/cm2و 5×1016As+/cm2بر سرعت رشد اکسید سیلیسیم به وسیله اندازه گیری ضخامت اکسید به روش پراکندگی برگشتی راترفورد (RBS) بررسی می شود. همچنین, نحوه توزیع ناخالصی آرسنیک و عمق آن از جمله مسایلی است که می توان بدین وسیله مطالعه کرد. مقایسه این نتایج با کارهای قبلی انجام شده در زمینه اکسیداسیون سیلیسیم برای نمونه های کشت شده, افزایش سرعت رشد را نشان می دهد. ایجاد Shallow Junction ها از جمله نتایج مورد انتظار است.
پراکندگی برگشتی راترفورد
اکسیداسیون گرمایی
کشت یونی
بازتوزیع ناخالصی
2019
11
26
243
248
https://ijpr.iut.ac.ir/article_667_f1923b214b42f1bb861b01cc43b40248.pdf
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
1682-6957
1384
5
4
گرما الکتریسته و شواهد جایگزیده شدن حاملها درابررساناهای Y1-2xCaxThxBa2Cu3O7-δ
شعبان رضا قربانی
ترکیب بس بلورهای Y1-2xCaxThxBa2Cu3O7- با 0.075, 0.05, 0.025, x=0 به روش استاندارد واکنش حالت جامد ساخته شدند. خواص ترابردی و ابررسانایی آن با اندازه گیری گرما الکتریسیته(S(x,T به صورت تابعی از دما و تراکم آلایش مطالعه شده است. دمای بحرانی به صورت خطی با افزایش تراکم آلایش کاهش می یابد.(S(x,T توسط مدل پدیده شناختی نوار باریک تحلیل گردید. تغییرات Tc و گرما الکتریسیته در دمای اتاق S290K و نتایج مدل پدیده شناختی نوار باریک حاکی از آن هستند که علت اصلی از بین رفتن ابررسانایی در این آلیاژ خنثی از نظر الکتریکی جایگزیده شدن حاملهای بار (حفره ها) است.
ابررسانایی
گرما الکتریسیته
جایگزیدگی
2019
11
26
249
254
https://ijpr.iut.ac.ir/article_668_96596dfd3d10ba39ad1632baeb43fa01.pdf
مجلۀ پژوهش فیزیک ایران
1682-6957
1682-6957
1384
5
4
نوسانات آزاد سیارات شبه زمین در حضور میدان مغناطیسی
یوسفعلی عابدینی
سعداله نصیری قیداری
نوسانات آزاد یک سیاره شبه زمین و غیر چرخشی در حضور میدان مغناطیسی بدون نیرو بررسی می شود. مدل مورد نظر شامل یک هسته داخلی جامد, یک هسته بیرونی مایع و یک گوشته جامد است که دارای تقارن کروی است. جابه جاییهای لاگرانژی در محیط با استفاده از قضیه هلمهولتز که در آن تبدیل پیمانه ای خاصی صورت گرفته است به مولفه های اسکالر, قطبی وار و چنبره ای تفکیک می شود. این مولفه ها به ترتیب با وجوه p, g و t متناظرند. وجوه طبیعی مدل با استفاده از روش وردشی ریلی - ریتز محاسبه می شوند. بخشهای جامد سیاره و حضور میدان مغناطیسی باعث ایجاد نوسانات چنبره ای خالص می گردند. علاوه بر آن میدان مغناطیسی باعث جفتیدگی وجوه p و g نیز می شود. به عنوان کاربردی از مدل, داده های لرزه ای واقعی زمین جهت محاسبه ویژه بردارها و ویژه مقادیر وجوه مختلف مورد استفاده قرار گرفته است.
سیارات
نوسان
زمین
میدان مغناطیسی
مغناطوهیدرودینامیک
امواج
2019
11
26
255
255
https://ijpr.iut.ac.ir/article_669_e46ad76343ea0074afaa6eecf6573a56.pdf