نویسندگان

• علی اکبر بیدختی
• اشرف السادات شکرباغانی

چکیده

ساختارهای لایه ای در محیطهای دریایی همواره مورد توجه اقیانوس شناسان قرار داشته است. عامل ایجاد این ساختارها به پدیده هایی همانند پخش دوگانه, امواج درونی و اختلاط مدوله شده تلاطمی نسبت داده شده است. در این مقاله با بررسی ساختارهای قایم دما, شوری و چگالی در قسمتهای میانی دریای خزر ساختارهای لایه ای به وضوح آشکار می شود. همین طور با مطالعه کنتورهای هم کمیت این خواص فیزیکی, وجود ساختارهای منظم که معرف امواج درونی ناشی از جریان تبادلی بین دوحوضه که در اثر گرادیانهای افقی چگالی (معمولا از حوضه شمالی به جنوبی) به وجود می آیند, مشهود است. عدد فورود این جریان حدود یک (Fr»1) می باشد. امواج درونی ایجاد شده دارای طول موجی در حدود 200 کیلومتر و با توجه به سرعت جریان گرانشی حدود 0.2 متر بر ثانیه, دارای بسامدی معادل ω»uk» 10-5 s-1 هستند. بنابراین جز امواج درونی - اینرسی (متاثر از اثر کوریولیس) می باشند. مدهای بهنجار این امواج, با توجه به اینکه Fr»1 است, دارای ساختار شبه مانا هستند و می توانند جبهه جریان ورودی از خزر شمالی به خزر جنوبی را چین داده و ساختار لایه ای کنند [1]. ضخامت لایه های ایجاد شده حدود 10-20 متر است, که با مشاهدات همخوانی خوبی دارد. نسبت چگالی (Rρ) در این آبها اغلب منفی است. این مطلب به این معنی است که فرآیند پخش دوگانه باید خیلی کم رخ دهد. بنابراین ایجاد ساختار لایه ای از این طریق احتمالا کم است.

کلیدواژه‌ها

• امواج درونی
• ساختار لایه‌ای
• گردش ترموهالاین
• دریای خزر

عنوان مقاله [English]

The role of internal waves in the formation of layered structure at exchange flows between two closed basins (Middle and southern basins of the Caspian sea)

نویسندگان [English]

• A. A. Bidokhti
• A. Shekarbaghani

چکیده [English]

 Layered structures in the oceans have always attracted the attention of oceanographers. The formation of these structures have been attributed to phenomena such as double – diffusive convection, internal waves and turbulent modulated mixing .In this paper, the vertical structures of temperature, salinity, density and the layered structure in the middle parts of Caspian Sea have been studied. Counters of iso-quantities of these physical properties, show the existence of regular structures, which indicate that internal waves which are produced by exchanging flow between two basins, as a result of horizontal density gradients (usually from north basin to south basin) may generate these layers. Froude number of this flow is about one. The length of wave of the internal waves is found to be about 200 km and the flow velocity associated with this gravity drive flow is about 0.2 m/s, the frequency of these waves is of order of inertial frequency. The normal modes of these waves have a near steady structure and can fold the inflow front from the North Caspian sea to South Caspian Sea basins, then the layered structure are formed. The thickness of these layers so formed is found to be about 10-20 m. These are in agreement with the values predicted by the model of Wong et al, (2001). In these waters density ratio is negative. Thus, double – diffusive convection does not often happen and cannot produce these layered structures.

کلیدواژه‌ها [English]

• internal waves
• layered structure
• thermohaline circulation
• Caspian sea